مقدمه

سرطان پستان از جمله مهم ترین بدخیمی ها  و بیماری هایی است که در انسان بروز می کند. به صورت کلی، بیشترین بدخیمی تشخیص داده شده در دنیا مربوط به پستان است. همچنین این بیماری مهمترین عامل مرگ و میر ناشی از سرطان در بانوان شناخته می شود. ازین رو تشخیص زودرس و نیز درمان صحیح این بیماری از اهمیت زیادی برخوردار بوده و بر پیش آگهی ، کیفیت زندگی و همچنین طول عمر بیماران تاثیر شگرفی خواهد گذاشت.

نمونه برداری

روش های تشخیصی، آن دسته از ابزارهایی هستند که برای ارزیابی بیشتر در افراد مشکوک به سرطان پستان مورد استفاده قرار می گیرند. افرادی که در معاینه پستان آن ها، نشانه های غیرطبیعی از جمله وجود توده قابل لمس، زخم، ترشح خونی و… دیده می شود و یا افرادی که تصاویر گرفته شده از پستان ( ازجمله سونوگرافی، ماموگرافی ، ام ار ای و…) نشانگر یافته های مشکوک به سرطان است؛ کاندید ارزیابی بیشتر جهت تشخیص قطعی سرطان و یا رد آن می باشند.

جهت تشخیص قطعی، اثبات بدخیمی در سلول های باقت پستان ضروری است که این کار از طریق نمونه برداری ضایعات مشکوک انجام می گیرد.

روشی که بیش از همه برای نمونه برداری استفاده می شود؛ core needle biopsy یا نمونه برداری از طریق پوست و تحت هدایت سونوگرافی می باشد. در این روش که به صورت سرپایی انجام می گیرد؛ پس از بی حسی موضعی و تعیین دقیق محل ضایعه با تصویربرداری؛ به وسیله سوزنی مخصوص از بافت مشکوک نمونه تهیه شده و به بخش پاتولوژ ی ارسال می گردد.

پاتولوژیست نمونه را آماده کرده، برش می زند و پس از رویت سلولهای بدخیم زیر میکروسکوپ و همچنین تعیین مارکرهای مخصوصی که در سلولهای سرطانی شده بافت پستان بروز می یابند؛ تشخیص مسجل می گردد.

جهت نمونه برداری ، از روش های بیوپسی باز یا جراحی نیز استفاده می شود اما محدود به زمانی است که یا امکان انجام core needle biopsy فراهم نباشد یا نتیجه نمونه برداری مذکور؛ غیرتشخیصی باشد.

پاتولوژی

پستان دارای بافت های مختلفی است. بیشترین حجم پستان را بافت اپی تلیال (پوشاننده) تشکیل می دهد و لذا شایعترین انواع سرطان نیز بدخیمی های برخاسته از این بافت بوده و تحت عنوان کارسینوم طبقه بندی می گردد.

کارسینوم سلولهای داکتال (infiltrating ductal) و لبولار (invasive lobular) از شایعترین بدخیمی های پستان محسوب می شوند.

همان طور که پیشتر ذکر شد، نشانگرهای سلولی خاصی نیز در سطح سلولهای بدخیم پستان تظاهر می کنند که از جمله مهم ترین آن های می توان به گیرنده استروژن (ER) ،  گیرنده پروژسترون(PR) و گیرنده شماره 2 فاکتور رشد اپیدرمال انسان (HER2) اشاره کرد.

تعیین بروز و یا عدم بروز این گیرنده ها در سطح سلول های بافت بدخیم، مهم بوده و در انتخاب نوع درمان لازم به رادیوانکولوژیست کمک شایانی می کند.

درجه بدخیمی سلولی (grade) و مرحله بیماری(stage)

در تشخیص هر نوع بدخیمی؛ دو مفهوم grade و  stage مهم است. سرطان پستان نیز مستثنی نبوده و تعیین دقیق grade و  stage قدمی مهم در مدیریت مناسب بیمار می باشد.

سرطان پستان دارای 3 grade (1و2و3) می باشد. افزایش عدد grade ، نشانگر خروج بیشتر سلول ها از حالت نرمال و تغییر شکل به سمت انواع بدخیم است.

مرحله بیماری بر اساس سایز تومور، میزان گسترش و تهاجم آن به بافت های اطراف پستان و نیز اندام های دوردست طبقه بندی می گردد. مرحله بیماری که از 1 تا 4 تقسیم بندی می شود؛ ارتباط مستقیمی با طول عمر بیماران داشته و ازین رو هرچقدر بیماری زودتر و در مرحله پایین تری تشخیص داده شود؛ شرایط بالینی و پیش آگهی افراد بهتر خواهد بود.

دانلود فایل PDF